सांगोला/ नाना हालंगडे
सांगोला तालुक्यातील डिकसळ येथे रविवार, 5 मार्च रोजी रात्री साडे आठ वाजता रानगव्याचे दर्शन झाले असून, सर्वत्र घबराटीचे वातावरण पसरले आहे.
गावालगत असलेल्या ज्ञानेश्वर मागाडे यांच्या घरालगत प्रारंभी रानगव्याचे दर्शन झाले. त्यामुळे घबराटीचे वातावरण पसरले. पण अशाच वेळी येथील काही लोकांनी रानगव्याला हुसकवण्याचा प्रयत्न केला. त्यानंतर हा रानगवा अप्पासो भुसनर यांच्या शेताकडे गेला अशी माहिती मिळत आहे.
हा रानगवा अंगाने धस्तपुष्ट असून त्याने उषा मागाडे यांच्या घराजवळ काही काळ धुडगूस माजविला.
आताच मिळालेल्या माहितीनुसार हा रानगवा गावाच्या पश्चिमेला असलेल्या निळे, करांडे, कोरे या वस्तीवर असल्याचे समजत आहे. लोकांमध्ये भीतीचे वातावरण आहे.
याबाबत वन परिक्षेत्र अधिकारी विजय भाटे यांच्याशी संपर्क साधला असता त्यांचा फोन बंद होता. घेरडी बीटचे वनरक्षक राजकुमार कवठाळे यांना यांना संपर्क साधला असता त्यांनी कंत्राटी वनमजूर व अन्य कर्मचारी यांना पाठवून खात्री करतो असे सांगितले.
मात्र, शेवटची माहिती हाती येईपर्यंत सांगोला कार्यालयातील कोणताही अधिकारी किंवा कर्मचारी या भागात फिरकला नाही. या भागात रानगव्याचे प्रथमच दर्शन होत असल्याने परिसरातील नागरिकांमध्ये भीतीचे वातावरण पसरले आहे. हा रानगवा गावाच्या परिसरात आल्याची माहिती समजताच ग्रामस्थ तसेच वाड्यावरील नागरिकांनी गर्दी केली होती.
रानगवा हा प्राणी हिंस्र नाही. तो सहसा माणसांवर स्वतःहून हल्ले करत नाही. मात्र लोकांनी त्याच्या पाठीमागे लागणे, त्याच्यावर हल्ला करणे किंवा दुचाकी, चार चाकी वाहने पाठीमागे लावून त्याचा पाठलाग करणे हे प्रकार टाळावेत.
रानगवा हा तृणभक्षी वन्यप्राणी आहे. बांबूची पानं, गवत खातो. बोव्हिड हे त्याचं मूळ कुळ. गायीगुरं, म्हशींचही हेच कुळ असतं. या कुळातला सगळ्यात मोठा प्राणी म्हणजे गवा.
इंग्रजीत त्याला Indian Gaur किंवा Indian Bison असं म्हटलं जातं. नर गव्याचं जसं वय वाढत जातं तसा तो काळ्या रंगाचा होतो तर मादी गव्याचा रंग तपकिरी असतो. पिल्लं पिवळसर रंगाची असतात. गवे साधारणत: कळपात वावरणारे असतात. ते निशाचर असतात.
गव्याची घाणेंद्रियं तीक्ष्ण असतात. त्यामुळे वास तीव्रतेने कळतात मात्र ऐकण्याची क्षमता आणि दृष्टी तितकी सक्षम नसते. प्रचंड शरीर आणि वास ओळखण्याची हातोटी हे गव्याचं गुणवैशिष्ट्य असतं.
पूर्ण वाढ झालेल्या गव्याचं वजन हजार किलोपर्यंत असू शकतं. गव्याला ओळखण्याची मुख्य खूण म्हणजे पायांचा रंग. पायात मोजे घालावे तसा हा रंग असतो. त्याला स्टॉकिंग्ज म्हणतात. हा रंग गव्याला म्हशींपासून वेगळा करतो. नोव्हेंबर ते मार्च हा गव्यांचा प्रजननकाळ असतो.
गवा हा एक मोठा, मजबूत प्राणी आहे. गवाचे अंग शक्तिशाली आणि प्रचंड आहेत. दोन्ही लिंगांवर शिंगे असतात. शिंगांचा रंग हलका हिरवा किंवा पिवळा-तपकिरी असतो ज्यामध्ये लहान आतील वक्र असते. शेपूट ७०-१०५ सेमी लांब आहे आणि डोके आणि शरीर एकत्रितपणे २५०-३३० सेमी असते. जमिनीपासून उंची १४०-२२० सेमी आहे.
प्रौढ नराचा रंग गडद तपकिरी असतो, तर मादीचा रंग नर गवापेक्षा किंचित फिकट असतो. या प्राण्यांच्या छातीत आणि घशात लक्षवेधक ओहोटी नसते. तरुण गवाना सहसा गुळगुळीत, पॉलिश शिंगे असतात, तथापि वृद्ध गवाना शिंगे असतात जी खडबडीत असतात आणि तळाशी दाट असतात. भारतीय गवा प्राण्यांचे वजन मादीसाठी सरासरी ७०० किलो आणि नरांसाठी ८४० किलो असते.
सर्वात मोठा गवा प्राणी (The largest Gava animal in Marathi) आग्नेय आशियाई गवा ही सर्वात मोठी आणि सर्वात मोठी गवा आहे. वन्य वर्गांमध्ये ती सर्वात मोठी गवा आहे. विविध ठिकाणी अनेक नावे कार्यरत आहेत. मलेशियाचे लोक त्याला सेलाडंग सारख्या नावांनी संबोधतात. गवा जीवांना म्यानमारमध्ये पेइंग असे संबोधले जाते.
गवा प्राण्याची वस्ती
यापैकी बहुतेक प्राणी बांगलादेश, लाओस, थायलंड, म्यानमार आणि व्हिएतनामसह दक्षिण आणि आग्नेय आशियामध्ये आढळू शकतात. जरी ते पानगळीच्या जंगलात आढळतात, गवा प्राणी प्रामुख्याने सदाहरित आणि अर्ध-सदाहरित जंगलांमध्ये मर्यादित आहेत.
त्यांना जंगलात किंवा डोंगराळ प्रदेशाच्या खाली राहणे आवडते, जिथे पाणी सहज उपलब्ध आहे आणि वनौषधी, झुडुपे, झाडे आणि गवत यांच्या स्वरूपात भरपूर खाद्य आहे.
गवा प्राण्याचा आहार (Gava Animal Information in Marathi)
एक शाकाहारी गवा प्राणी. ते फक्त झाडे आणि वनस्पतींचे तुकडे खाताना दिसले आहेत. ते मुख्यतः वनस्पतींचे वरचे भाग वापरतात, जसे की गवताच्या प्रजातींचे ब्लेड, देठ, बिया आणि फुले. ते ३२ वेगवेगळ्या वनस्पती प्रजाती खातात.
